Source: ΑΙ ✨

Διγλωσσία και λογοθεραπεία

Σε αυτό το άρθρο τα κύρια σημεία που θα μας απασχολήσουν είναι:

• Τα φυσιολογικά χαρακτηριστικά της διγλωσσίας
• Αν προκαλεί η διγλωσσία διαταραχές στον λόγο
• Πότε πρέπει να συμβουλευτείτε έναν λογοθεραπευτή
• Σε ποια γλώσσα θα πρέπει να γίνει η λογοθεραπεία

Μεγαλώνοντας παιδιά που μιλούν δύο γλώσσες στη καθημερινότητάς τους, συνήθως έρχεσαι αντιμέτωπος με ερωτήματα όπως είναι

• “Να μιλάω στο παιδί μου και στις δύο γλώσσες;”
• “Θα επηρεαστεί η ανάπτυξη της ομιλίας του από την διγλωσσία;”.

Συνήθως τα δίγλωσσα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν μια μικρή καθυστέρηση στην ανάπτυξη της ομιλίας τους, αλλά είναι θέμα χρόνου να αναπληρώσουν γρήγορα τις δεξιότητες που δεν έχουν κατακτήσει στην αναμενόμενη ηλικία (φυσιολογική ανάπτυξη λόγου και ομιλίας).

Σημαντικό ρόλο στις ανησυχίες μας, παίζουν τα κοινά χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν αυτά τα παιδιά και είναι αυτά που θα μας βοηθήσουν να αποφασίσουμε αν θα πρέπει να πάρουμε την γνώμη κάποιου ειδικού.

Φυσιολογικά χαρακτηριστικά διγλωσσίας

1. “Μειωμένο” λεξιλόγιο: με μια γρήγορη παρατήρηση, το λεξιλόγιό του δίγλωσσου παιδιού φαίνεται ότι είναι μειωμένο συγκριτικά με ένα παιδί που μιλάει μία μόνο γλώσσα. Στην πραγματικότητα όμως αυτό δεν ισχύει. Εκείνο που ουσιαστικά συμβαίνει, είναι πως αντί να έχει κατακτήσει 50 λέξεις στην μία γλώσσα, το λεξιλόγιό του αποτελείται από 25 λέξεις σε κάθε γλώσσα που μιλάει.
2. Συνδυασμό των δύο γλωσσών: είναι συνηθισμένο φαινόμενο τα παιδιά να αναμιγνύουν στην ίδια πρόταση γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες και από τις δύο γλώσσες. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και στο λεξιλόγιο. Το παιδί, δηλαδή, χρησιμοποιεί λέξεις και από τις δύο γλώσσες μέσα στην ίδια πρόταση.
3. Σιωπηλή περίοδος: κάποια παιδιά που έρχονται σε επαφή με την διγλωσσία, περνάνε μία περίοδο κατά την οποία μειώνεται η λεκτική τους επικοινωνία. Αυτό συμβαίνει διότι προσπαθούν να επεξεργαστούν τα ερεθίσματα που δέχονται ενώ παράλληλα μαθαίνουν νέες λέξεις, ήχους και γραμματικοσυνακτικούς κανόνες. Είναι σημαντικό όμως να γνωρίζουμε πως η κατανόηση προηγείται της ομιλίας. Άρα η παραπάνω εικόνα του παιδιού δικαιολογείται και μετά από ένα διάστημα μερικών μηνών ξεπερνούν αυτήν την περίοδο.

Προκαλεί η διγλωσσία καθυστέρηση λόγου;

Σύμφωνα με έρευνες (DeHouwer, 2009- Paradis, et al., 2011), δεν υπάρχουν αποδείξεις που να οδηγούν σε καθυστέρηση ομιλίας σε δίγλωσσα παιδιά. Διεθνώς, τα παιδιά μαθαίνουν παραπάνω από μία γλώσσες χωρίς αυτό να τους προκαλεί κάποια διαταραχή στο λόγο και στην ομιλία.

Πότε πρέπει να συμβουλευτείτε έναν λογοθεραπευτή

Παραπάνω παρουσιάσαμε τα κοινά χαρακτηριστικά που εντοπίζονται σε δίγλωσσα παιδιά. Καθώς λοιπόν το παιδί μαθαίνει να μιλάει δύο γλώσσες, θα παρατηρήσετε κατά την διάρκεια της ομιλίας του τα χαρακτηριστικά που προαναφέρθηκαν . Υπάρχουν όμως περιπτώσεις δίγλωσσων παιδιών που παρουσιάζουν ελλείμματα στον λόγο τους και οι γονείς τους τα θεωρούν φυσιολογικά, ενώ στην πραγματικότητα χρειάζεται λογοθεραπευτική αξιολόγηση. Παρακάτω παρουσιάζονται τα σημάδια που θα μας οδηγήσουν στην αναζήτηση ενός ειδικού.

Τραυλισμός

Ένα δίγλωσσο παιδί, όταν χρησιμοποιεί και τις δύο γλώσσες στην ίδια πρόταση,συνήθως μπορεί να παρουσιάσει τραυλισμό στην προσπάθεια του να βρει την κατάλληλη λέξη. Το ίδιο φαινόμενο μπορεί να εμφανιστεί όταν το παιδί θα προσπαθήσει να πει μια σύνθετη πρόταση.

Μερικές φορές όμως η “ταμπέλα” του τραυλισμού είναι λάθος διότι η εικόνα του παιδιού είναι απλά το αποτέλεσμα των ελλείψεων στην “ασθενέστερη” γλώσσα. Ωστόσο, αν ο τραυλισμός επιμένει παραπάνω από έξι μήνες, θα ήταν καλό να αναζητήσετε την βοήθεια κάποιου λογοθεραπευτή.

Διαταραχές λόγου, ομιλίας και άρθρωσης

Οι διαταραχές λόγου και ομιλίας εμφανίζονται σε όλες τις γλώσσες που μιλάει το παιδί και επηρεάζονται από την δομή που έχει η κάθε μία. Επίσης, κάθε γλώσσα έχει διαφορετικές χρονικές στιγμές που το παιδί κατακτά κάποιους ήχους. Επομένως, αν παρατηρήσετε δυσκολία στην έκφραση ή/και στην κατανόηση του λόγου και στις δύο γλώσσες που μιλάει το παιδί, θα ήταν καλό να πάρετε την γνώμη ενός λογοθεραπευτή. Το ίδιο ισχύει αν το παιδί αδυνατεί να αρθρώσει κάποιους ήχους.

Μαθησιακές δυσκολίες

Τα συμπτώματα των μαθησιακών διαταραχών είναι ίδια τόσο στα μονόγλωσσα όσο και στα δίγλωσσα παιδιά. Είναι συχνό φαινόμενο όμως να αργεί η διάγνωση στα δίγλωσσα παιδιά γιατί η εικόνα τους αποδίδεται στην εκμάθηση της γλώσσας. Αν λοιπόν το παιδί σας παρουσιάζει συμπτώματα μαθησιακών δυσκολιών (ειδικές μαθησιακές δυσκολίες), θα πρέπει να γίνει αξιολόγηση και στις δύο γλώσσες.

Σε ποια γλώσσα θα πρέπει να γίνει η λογοθεραπεία

Το ιδανικό θα ήταν ο λογοθεραπευτής που θα αναλάβει το παιδί να παρέχει την θεραπεία και στις δύο γλώσσες. Στην περίπτωση όμως που δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, τότε ο λογοθεραπευτής θα πρέπει να είναι σε θέση να εκπαιδεύσει τους γονείς. Θα πρέπει δηλαδή να τους παρέχει τις γνώσεις και τις τεχνικές που απαιτούνται για να να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις του παιδιού στην γλώσσα που αδυνατεί ο θεραπευτής να δουλέψει.